Singapore. Een van de dichtstbevolkte landen en tegelijkertijd de stad met de hoogste biodiversiteit. Hoe Singapore deze ambitie heeft weten waar te maken heb ik in mijn vorige blog uitgelegd. Nu wil ik graag dieper ingaan wat de voordelen voor ons zijn om dat ook te doen.
Beleving Dat Singapore groen is en groen ademt, zie je al op het moment dat je het vliegtuig uitstapt maar nog voordat je het vliegveld uit bent.
Terwijl je op je koffers wacht sta je tussen de bomen even helemaal sereen te zijn en je omgeving te bewonderen. Het vliegveld heeft zelf een cactustuin als wachtruimte waar de vogels, bijen en vlinders je om de oren vliegen. Een hele ander manier van verwelkomt worden. Tegelijkertijd laat het zien dat een gebouw dat normaal gesproken als een onderbreking in het landschap wordt gezien ook iets kan bijdragen aan de biodiversiteit.
Vorige keer schreef ik al over dat leefbaarheid voorop staat bij ontwikkelingen in Singapore. En dit beleef je ook letterlijk als je er bent. Midden in de stad lig ik op een grasveldje omringt door bomen. Ik heb er totaal geen erg in dat er een drukke driebaansweg met busbanen vlak langs mij loopt. De vogels zijn zo talrijk, divers en luid aan het fluiten dat ik niets anders meer hoor. Ik ben totaal vergeten dat ik middenin een drukke stad zit en dommel zelfs een beetje weg. Bij de ontwikkelingen op de universiteitscampus zijn de bestaande oude bomen verplaats, waaronder de bijzondere Boeddha boom. De locaties voor herplant zijn goed doordacht en het aantal bomen is uitgebreid waardoor er nu een bomenroute door het centrum loopt met interessante feitjes over de bomen die tegelijk ecologisch netwerk en een schaduwrijke wandeling biedt.
Shared (plant)space
Een ander belangrijk punt waar wij veel van kunnen leren is het onderhoud en beheer aspect. Zelfs drukke driebaanswegen hebben een flinke strook groen in het midden met een sterke boom-, heester- en onderbegroeiingslaag.
Hierdoor zijn er nauwelijks stukken waar de bodem zichtbaar is, waardoor er minder opwarming plaats vindt en het schaarse water niet onnodig verdampt maar juist blijft vastgehouden. Door deze gelaagdheid ontstaan er diverse microklimaten met een rijke diversiteit aan planten en dieren die behalve verkoeling van de stad, ook een prachtig beeld opleveren. Bij ons is het toepassen van deze gelaagdheid vaak een probleem omdat we een statisch beeld willen; goed zicht op een singel, of een sterke zichtas of het gebruiksvriendelijk maken van een grasveldje. Zo hebben we het laten gebeuren dat er alleen gras en platanen groeien op een zeer belangrijke ecologische as midden in Rotterdam. Ik denk dat wij moeten leren creatiever om te gaan met het toepassen van beplanting. We zouden bijvoorbeeld veel meer gebruik moeten maken van bloembollen op recreatie- of ligveldjes die in de winter en vroege lente bloeien wanneer we er alleen langslopen. In de zomer zijn deze soorten allang weer onder de grond verdwenen en kunnen we weer volop gebruik maken van de plek. Denk shared space maar dan met beplanting. Tegelijkertijd draagt de extra beplanting bij aan het opnemen van water en biedt het voeding aan de eerste insecten die uit hun winterslaap ontwaken en het in steden vaak moeilijk hebben. Waarom hebben wij überhaupt nog bermen of groenstroken zonder bollen of wilde bloemenmix? Het is tijd dat we ons laten inspireren en gemiste kansen gaan benutten. Niet lullen maar planten!
Ruimte voor de bomen
Terug in Singapore staan langs drukke (snel)wegen grote bomen van flink formaat die met hun takken over de weg heen hangen. Hierdoor valt er schaduw over de weg, warmt het asfalt minder snel op en stoot het vervolgens ook minder warmte af. Een argument dat we in Nederland vaak horen is dat bomen een gevaar kunnen vormen door bijvoorbeeld vallende takken.
Maar smeltend, scheurend en uitstralend asfalt vind ik trouwens ook niet ongevaarlijk. Wij zijn immers meer van het opofferen van monumentale laanbomen op N-wegen zodat we hard kunnen blijven rijden. Waarom kiezen ze in Singapore wel voor deze optie? En waarom gaat het hier wel goed? Misschien omdat je met deze temperaturen niet anders kan dan zoveel mogelijk schaduw creëren. Maar let wel dat het bij ons ook warmer en droger gaat worden. Dus misschien handig als we ons wat beter voorbereiden. Landschap leeft en heeft dus ook tijd nodig. Wat mij nog het meest verbaasde was de omvang van de bomen in het centrum. Gigantisch. De bomen kunnen zo groot en sterk worden omdat ze de ruimte krijgen. We moeten nu al ontwerpen en ruimte reserveren voor de toekomstige monumenten. De gemiddelde boom in de stad gaat bij ons 60 jaar mee. Dan gaat de wijk of straat weer op de schop op wordt de boom vervangen.
Hoe ouder een boom wordt, hoe meer CO2 en water hij opneemt en hoe meer schaduw hij biedt. We gooien dus letterlijk een stijgende curve aan voordelen en kapitaal weg. Een probleem dat we in Nederland vaak tegen komen als we bomen willen plaatsen zijn de kabels en leidingen. Door natuurinclusief te ontwerpen en ook bomenstructuren vanaf het begin mee te nemen in het proces kunnen we veel meer aan de eisen van standplaatsen voldoen en veel meer kansen creëren!
Comments